הראייה היא אחד מחמשת החושים שמאפשרים לבני אדם ולבעלי חיים לזהות את מקומם במרחב. מלבד הראייה, החושים האחרים הם שמיעה, מישוש, ריח וטעם. ואולם כשמדובר בראייה, החוש הזה הוא המורכב ביותר. ליקוי ראייה איננו בהכרח עיוורון, אלא יכול להתבטא באופנים אחרים. אחד האופנים הללו הוא עיוורון צבעים. בדיקת עיוורון צבעים מאפשרת לזהות כבר בשלב מוקדם האם ליקוי זה קיים, מה סוג עיוורון הצבעים ומה החומרה שלו, כאשר בהתאם לפרמטרים המתגלים במסגרתה הבדיקה, קיימים פתרונות שונים שניתן להתאים. מה זה בעצם עיוורון צבעים? מהם הגורמים לעיוורון הזה? מה ההבדל בין הסוגים השונים של עיוורון צבעים? איך אפשר לסייע למי שלוקה בו להתמודד עם הבעיה? בשורות להלן נרחיב את היריעה בסוגיות הללו ובמשמעות והצורך בביצוע בדיקת צבעים.
עיוורון צבעים איננו העדר ראייה. מדובר למעשה בחוסר היכולת של מי שסובל מהליקוי הזה, בדרגה כזאת או אחרת של חומרה, להבדיל בין צבעים ובין גוונים שונים. מבחן עיוורון צבעים עשוי לזהות כבר בשלב מוקדם יחסית את הבעיה, על מנת שניתן יהיה להתמודד איתה. קיימים כמה סוגים של עיוורון צבעים.
להלן חלק מהסוגים הללו:
בנוסף, קיימים סוגים אחרים של עיוורון צבעים, כגון העדר הבחנה בין ירוק ואדום, או עיוורון צבעים חלקי. הגורמים לעיוורון יכולים להיות פגיעה ברשתית העין, או פגיעה מוחית הגורמת לחוסר יכולת של המוח לתרגם את מה שהוא רואה לצבעים מובחנים. סטטיסטית, יש יותר גברים מאשר נשים, הסובלים מעיוורון צבעים.
ההבדל בין הסוגים השונים של עיוורון צבעים, נובע בעיקר מהגורמים להם, האם הליקוי צבעים נרכש או מולד? במידה והוא נרכש עליכם מיד לפנות לרופא עיניים ולהיבדק. אם הגורמים הם גנטיים ותורשתיים, כי אז כל מה שאפשר הוא לסייע למי שסובל מהפגם הזה להסתגל למצב ולתפקד באופן היעיל ביותר האפשרי. אולם במקרים שבהם עיוורון הצבעים הוא תוצאה של מחלק, כגון דלקת קרום המוח, כי אז ייתכן שטיפול מהיר בבעיה עשוי להחזיר את המצב לקדמותו, או לכל הפחות לגרום לשיפור במצב העיוורון.
בדרך כלל, במצבים ובמועדים שונים נערך עבור עיוורון צבעים מבחן, המטרה שלו לבחון אם קיים עיוורון, ומה החומרה שלו. המבחן המפורסם ביותר הוא מבחן שעובר כל מלש”ב (מועמד לשירות ביטחון). בלשכת הגיוס מתבצעת עבור זיהוי עיוורון צבעים בדיקה אשר מלווה במבחן שבו הוא אמור לזהות מספרים או אותיות על רקע צבעים אחרים – אישיהרה. מי שלוקה בעיוורון צבעים, לא יוכל לזהות את המספרים.
חלק משמעותי מהפעילות השגרתית של כל אחד מאיתנו, מבוסס על הבחנה בצבעים. ברמזור – אור אדום פירושו עצור, ואור ירוק פירושו אישור לעבור. פס צהוב בכביש פירושו נתיב תחבורה ציבורית, וכל הלאה. כבר מגיל צעיר, נחשף כל אחד מאיתנו לצבעים למשמעות שלהם. בדיקת ליקוי צבעים אמורה לסייע באבחון מוקדם של הבעיה. במצבים מסוימים, כמו למשל בעת השירות הצבאי, יש לצבעים משמעות עצומה, ולפיכך זיהוי של הבעיה יכול לסייע בשמירה על החיים של החייל. מי שעוסק בכימיה, יודע שתגובות כימיות באות לידי ביטוי בצבעים שונים. באמצעות בדיקת עיוורון צבעים צבא ההגנה לישראל יודע לסווג את המלש”ב לתפקיד שבו המשמעות של עיוורון הצבעים נמוכה.
ראוי לציין כי כיום אבחון של ליקוי בראיית צבעים, ניתן לביצוע באמצעים הזמינים במכוני אופטומטריה מתמחים. גם אם ליקוי הראיה שלכם מרגיש לכם כעניין זניח, ההמלצה הגורפת היא לבדוק את הנושא מאחר ולעיתים בעיית הראיה היא משנית לבעיה רפואית מורכבת יותר המחייבת טיפול כשלעצמה. לכן אם אתם חשים כי אתם לוקים בעיוורון גוונים או צבעים, זה הזמן לתאם בדיקה במכון עיניים אמין. לשם כך, כדאי לפנות למכון אופטומטריה ותיק ומומלץ כדוגמת אופטי טופ, אשר יוכל לסייע לכם בביצוע בדיקות עיניים מקיפות ויסודיות.
במכון אופטי-טופ ממתינים לכם טובי האופטומטריסטים שישמחו לעזור לכם בביצוע בדיקת ראיית צבעים והתאמת עזרי ראיה ייעודיים בהתאם לצורך. לתיאום פגישת אבחון – לחצו כאן!
© כל הזכויות שמורות לאופטיטופ 2022. עיצוב האתר: סטודיו איל פנחסי. בנייה: שקד דיגיטל | הצהרת נגישות
© כל הזכויות שמורות לאופטיטופ 2020.
עיצוב האתר: סטודיו איל פנחסי.
בנייה: שקד דיגיטל